ارزیابی تاثیر عوامل اقلیمی و خشکسالی‌ هواشناسی بر تولید برخی محصولات زراعی استان کرمان

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اگرواکولوژی دانشگاه جیرفت

2 استادیار، اگرواکولوژی،گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت

3 دانشیار، گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت

10.22125/agmj.2023.391272.1147

چکیده

پایش تغییرات اقلیم و عوامل تاثیرگذار بر پدیده خشکسالی نقش مهمی بر تولیدات بخش کشاورزی و به دنبال آن امنیت غذایی کشور دارد. این پژوهش به ‌منظور بررسی و ارزیابی ارتباط شاخص‌های خشکسالی و عوامل هواشناسی با تولید محصولات زراعی در استان کرمان انجام شد. بدین منظور از میانگین سالانه ماکزیمم و مینیمم دمای هوا، میانگین سرعت باد، میانگین رطوبت نسبی، مجموع بارش ماهیانه، تبخیرتعرق، دمای نقطه شبنم، فشار هوا، تعداد ساعات آفتابی، SPEI و تولید محصولات زراعی در بازه زمانی طولانی مدت (97-1370) استفاده شد. تحلیل روابط میان میزان تولید با متغیرهای اقلیمی و خشکسالی با بهره‌گیری از مدل‌های رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج نشان داد بین متغیرهای هواشناسی و خشکسالی با میزان تولید محصولات زراعی روابط معنی داری وجود دارد. به طور کلی بر پایه یافته‌های این مطالعه، اثرگذارترین عوامل اقلیمی، سرعت باد، ساعات آفتابی، بارش، تبخیرتعرق، دمای نقطه شبنم، فشار هوا و دمای هوا شناسایی گردیدند. مقدار متوسط ضریب تبیین در مدلهای برازش داده شده بین متغیرهای اقلیمی و تولید محصولات زراعی گندم، جو، سیب زمینی، پیاز و یونجه بین 4/0 تا 55/0 برآورد گردید. به عبارت دیگر، حدود 50 درصد از تغییرات تولید محصولات زراعی در سطح استان کرمان تابعی از تغییر در عوامل اقلیمی و خشکسالی هواشناسی در دوره مطالعاتی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effect of climatic factors and meteorological drought on the production of some crops in Kerman province

نویسندگان [English]

  • Sakineh Mijani 1
  • Bahareh Parsa Motlagh 2
  • Zohreh Ebrahimi Khusfi 3
1 Ms Student of Agroecology, University of Jiroft, Jiroft, Iran
2 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Jiroft, Jiroft, Iran.
3 Associate Professor, Department of Environmental Science and Engineering, Faculty of Natural Resources, University of Jiroft, Jiroft, Iran
چکیده [English]

Monitoring of climate changes and the factors influencing the phenomenon of drought has an important role on the production of the agricultural sector and, subsequently, the country's food security. This research was carried out to investigate and evaluate the relationship between SPEI and various meteorological factors with the production of crops in Kerman province. To do this, the long-term average of meteorological variables and SPEI index for the period of 1991 to 2018 was used. The selected meteorological data were maximum and minimum air temperature, wind speed, relative humidity, precipitation, evapotranspiration, dew point temperature, pressure, and sunshine durations. The analysis of the relationship between the production and climatic variables and drought was done using multiple regression models. The results showed that there was a significant relationship between meteorological variables and drought with the crop production. In general, based on the findings of this study, the most effective climatic parameters were identified as wind speed, sunshine hours, precipitation, evapotranspiration, dew point temperature, air pressure, and air temperature. The average value of the determination coefficient in the fitted models between climatic variables and the production of wheat, barley, potato, onion and alfalfa crops was estimated between 0.4 and 0.55. In other words, about 50% of the changes in crop production in Kerman province were a function of changes in climatic parameters and meteorological drought in the study period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climatic parameters
  • Drought
  • Production
  • SPEI Index
هواشناسی کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 11 شهریور 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار