تعیین ضریب گیاهی یگانه، دوگانه و تبخیر- تعرق بالقوه گیاه زعفران تکامل یافته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد

2 استاد بخش مهندسی آب، دانشگاه شیراز

3 دانشیار بخش مهندسی آب، دانشگاه شیراز

چکیده

مصرف بهینه آب در کشاورزی بعنوان بزرگترین بخش مصرف کننده آب، نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق آبیاری می­باشد. هدف آبیاری، نگه­داشتن شرایط مساعد رطوبتی برای گیاه است. آبیاری بایستی با تخمین آب مورد نیاز گیاه برنامه­ریزی شود، که از طریق تبخیر- تعرق گیاه انجام می­شود. هدف این پژوهش اندازه­گیری و برآورد تبخیر- تعرق بالقوه و ضرایب گیاهی یگانه و دوگانه زعفران تکامل یافته در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در دشت باجگاه می­باشد. این پژوهش در سال سوم و چهارم پس از کشت گیاه زعفران، در سه لایسیمتر بیلان آبی به عنوان سه تکرار صورت گرفت. مقدار کل تبخیر- تعرق بالقوه از لایسیمترهای کشت زعفران در سال سوم و چهارم به ترتیب 726 و 783 میلی‌متر بود. حداکثر شار تبخیر- تعرق زعفران برای سال سوم و چهارم به ترتیب 28/6 و 40/6 میلی­متر بر روز بود. مراحل رشد گیاه زعفران در طی سال­های سوم و چهارم پس از کشت، برای مراحل اولیه، توسعه گیاه، میانی و پایانی رشد به ترتیب 30، 55، 55 و 65 روز تعیین شد. ضریب گیاهی یگانه، برای مرحله ابتدایی، مرحله میانی و انتهای مرحله پایانی رشد برای سال سوم به ترتیب 46/0، 2/1 و 35/0 و برای سال چهارم نیز به ترتیب 49/0، 25/1 و 35/0 و به طور میانگین برای سال سوم و چهارم 48/0، 23/1 و 35/0 برآورد شد. مقدار ضریب گیاهی پایه زعفران برای مراحل سه گانه رشد برای سال سوم به ترتیب برابر 15/0، 9/0 و 17/0 و در سال چهارم 15/0، 95/0 و 18/0 به دست آمدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Single and Dual Crop Coefficients and Potential Evapotranspiration of Developed Saffron

نویسندگان [English]

  • P. Keykhamoghadam 1
  • A. Kamgar Haghighi 2
  • A. Sepaskhah 2
  • Sh. Zand Parsa 3
1 M. Sc. Graduate, Water Engineering Department , Faculty of Agricultural, University of Shiraz
2 Professor, Water Engineering Department , Faculty of Agricultural, University of Shiraz
3 Associate Professor, Water Engineering Department , Faculty of Agricultural, University of Shiraz
چکیده [English]

Agriculture as the largest water consumer for its efficient water use requires an appropriate irrigation scheduling. For an optimum irrigation the amount of potential evapotranspiration is needed. The aim of this study was to measure potential evapotranspiration and single and dual crop coefficients of saffron in the agricultural research farm of Shiraz University located in Bajgah area for third and forth years of Saffron crop life cycle. This experiment was conducted using three water balance lysimeters. According to lysimetric measurements, total potential evapotranspiration were 726 and 783 mm for the third and fourth year, respectively. Maximum potential evapotranspiration rate was 6.28 and 6.4 mm day-1 for the third year and fourth year, respectively. Different growth stages length of saffron for the third and fourth year were 30, 55, 55 and 65 days. The single crop coefficient for the initial, middle and the final growth stages for the third and fourth years were estimated 0.46, 1.2 and 0.35; 0.49, 1.25 and 0.35, respectively. Similarly, basal crop coefficients for three stages of the third and fourth year were 0.15, 0.9 0.17 and 0.15, 0.95 and 0.18, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dual crop coefficient
  • Evapotraspiraiton
  • Saffron
  • Single crop coefficient
مالک، ا.، 1360. روش‌های بررسی بیلان آب و تعیین اقلیم با مثالی در مورد باجگاه، مجله علوم کشاورزی ایران، (12): 57-72.
  یرمی، ن.، 1387. تعیین تبخیر - تعرق بالقوه و ضریب گیاهی زعفران با استفاده از لایسیمتر زهکش­دار.  پایان نامه کارشناسی ارشدآبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
Allen, R. G., Pereira, L. S., Raes, D., Smith, M. 1998. Crop evapotranspiration: guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrig.and Drain., 56:1-300.
Azizi-Zohan, A., Kamgar-Haghighi, A. A., Sepaskhah, A. R. 2008. Crop and pan coefficients for saffron in a semiarid region of Iran. J. Arid Enviorn., 72: 270-278.
Doorenbos, J., Pruitt, W. O. 1977. Crop Water Requirements. Irrig. Drain., Paper 24 FAO, Rome., 144 p.
Howell, T. A., Mc Cormick, R. L., Phene, C. J. 1985. Design and installation of large weighing lysimeter. Trans. ASAE., 28: 106-112.
Sepaskhah, A. R., Fooladmand, H. R. 2004. A computer model for desing of microcatchment water harvesting system for rain-fed vineyard. Agric. Water Manag., 64: 213-232.
Sepaskhah, A. R., Andam, M. 2001. Crop coefficient of sesame in a semi- arid region of I. R. Iran. Agric. Water. Manag., 49: 51-63.
Sepaskhah, A.R., Kamgar-Haghighi,  A. A. 2009. Saffron  Irrigation  Regime. Inter. J. Plant Prod., 3 (1): 1-16.
Sepaskhah, A. R., Dehbozorgi, F., Kamgar-Haghighi, A. A. 2008. Optimal irrigation water and saffron corm planting intensity under two cultivation practices in a semi arid region. Biosyst. Eng., 101:452-462.
Yarami, N., Kamgar-Haghighi, A. A., Sepaskhah, A. R., Zand-Parsa, Sh. 2012. Determination of the potential evapotranspiration and crop coefficient for saffron using a water-balance lysimeter. Arch. Agron. Soil Sci., 57(7): 727-740.