2024-03-28T22:58:24Z
https://www.agrimet.ir/?_action=export&rf=summon&issue=14214
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
تسلیت
تسلیت
دانشمند فرهیخته جناب آقای دکتر محمد جواد خانجانی استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، رئیس انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران و عضو ارجمند هیأت تحریریه نشریه هواشناسی کشاورزی در تاریخ 06/09/1398 به رحمت ایزدی پیوست. هیأت تحریریه در این شماره که اولین نسخهای است که خلأ نام ایشان در فهرست اعضاء احساس میشود، این ضایعه علمی را به جامعه دانشگاهیان، اعضای انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران و خانواده ارجمند ایشان تسلیت میگوید. نامشان ماندگار.
هیأت تحریریه نشریه هواشناسی کشاورزی
تسلیت
2020
02
20
https://www.agrimet.ir/article_104280_c30c60f6f5a8020ce43dfba13ee1aea1.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
سخن نخست: درباره گزارش "هواشناسی کشاورزی و فرصتهای پیش رو"
علی
خلیلی
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اخیراً (مرداد 1398) ویراست دوم گزارش ارزشمند ی تحت عنوان «هواشناسی کشاورزی و فرصتهای پیش رو» را منتشر کرده که نظر به اهمیت آن سرمقاله این شماره به آن پرداخته است .* گزارش تصریح میکند که در راستای تقویت و تأمین امنیت غذایی کشور برای تولید محصولات راهبردی، لازم است استفاده از دانش و دادههای هواشناسی کشاورزی به صورت یکپارچه، از اهمیت و توجه ویژهای برخوردار باشد که به تمامی چنین نیست و محدودیتهایی از نظر منابع انسانی، سطح مهارتهای کارشناسی، امکانات فناوری و پردازشی، تراکم شبکه پایش در سطح ملی و نظایر آن وهمچنین نبود سامانه های برخط برای تبادل اطلاعات با کاربران وجود دارد و برنامه رفع محدودیت ها را نیز ارایه داده است. از گزارش چنین استنباط میشود که هواشناسی کشاورزی در ایران برای همگامی با پیشرفتهای هواشناسی سینوپتیکی گامهای تکمیلی بلندتردیگری نیز باید بردارد. نام هواشناسی کشاورزی خود نمایانگر لزوم این همگامی بین نهادهای مسئول «هواشناسی» و «کشاورزی» است که ضرورت ایجاد یک رابطه سازمانی شفاف و محکم بین سازمان هواشناسی کشور و وزارت جهاد کشاورزی را ایجاب میکند. امری که چگونگی و جوانب اجرایی و نتایج مورد انتظار آن قابل طرح و بررسی جدی است. همچنین لازم است نقش و مشارکت تحقیقاتی و آموزشی دانشگاهها برای تربیت نیروی انسانی لازمی که برای گسترش آتی این رشته پیشبینی شده است نیز به خوبی دیده شود.
هواشناسی کشاورزی و فرصتهای پیش رو
2020
02
20
1
2
https://www.agrimet.ir/article_104281_448889291a3b62baec9d8ab9b72b9e07.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
پایش روزانه تأثیر خشکسالی بر پوشش گیاهی با استفاده از دادههای بارش شبکه INTERIM و تصاویر سنجنده MODIS (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)
پریما
زرگران
جواد
بذرافشان
زهرا
آقاشریعتمداری
سمیه
حجابی
سعیده
کمالی
تأثیر خشکسالی بر پوشش گیاهی را میتوان از طریق تغییرات طیفی ایجاد شده در تصاویر ماهوارهای مورد بررسی قرار داد. هدف از این مطالعه، ارزیابی تأثیر خشکسالیهای هواشناسی بر پوشش گیاهی مستخرج از تصاویر ماهوارهای است. بدین منظور، تصاویر پوشش گیاهی از سنجنده MODIS ماهواره AQUA در مقیاس زمانی 16 روزه در طی فصل رشد و برای سه سال تر (2006)، نرمال (2009) و خشک (2008) در کاربریهای جنگل، مرتع و کشاورزی استخراج شد. پس از اعمال تصحیحات لازم بر تصاویر ماهوارهای شاخص تفاوت پوشش گیاهی نرمال (NDVI) محاسبه شد. سپس، بر مبنای دادههای تحلیل مجدد بارش روزانه پایگاه INTERIM، مجموع بارش دورههای 1 تا 365 روز قبل در دو حالت لحاظ و عدم لحاظ افت زمانی، تأثیر بارش بر پوشش گیاهی محاسبه شد. نتایج نشان میدهد همبستگی قوی و معنیداری بین تغییرات بارندگی دادههای INTERIM و نمایه NDVI در سه کاربری وجود دارد. دورههای تجمیع دارای بیشینه همبستگی با پوشش گیاهی در محاسبه شاخص خشکسالی مؤثر (EDI) استفاده شد، اما همبستگی بین NDVI و EDI در سه کاربری منتخب، منفی بود، احتمالاً به این دلیل که نمایه EDI، پایش خشکسالی را بر مبنای مقایسه با میانگین و انحراف معیار بلندمدت اقلیمی انجام میدهد، حال آن که پوشش گیاهی از شرایط بارندگی همان سال تأثیر میپذیرد. بر این اساس، شاخص دیگری بر مبنای دادههای بارش مؤثر (EP) استخراج شد که شاخص بارش مؤثر استاندارد (SEPI) نامیده شد. نتایج مقایسه سریهای NDVI و SEPI نشان داد که روند تغییرات NDVI و SEPI تقریباً یکسان است.
سنجش از دور
بارش مؤثر
شاخص خشکسالی مؤثر
شاخص پوشش گیاهی
کرمانشاه
2020
02
20
3
14
https://www.agrimet.ir/article_104284_3ed3352d5bccd235ee75e6b05bd7031c.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
ارزیابی مدل برف واسنجی شده طرحواره سطح NOAH-MP جفت شده در مدل WRF با تصاویر سنجنده مودیس در نواحی با ویژگیهای متفاوت سطح
مهرانه
خدامرادپور
پرویز
ایران نژاد
پوشش برف اثر قابل توجهی در کشاورزی، منابع آب و اقلیم دارد و به دلیل تغییرات شدید مکانی و زمانی از مهمترین مؤلفهها در طرحوارههای سطح است. مدل برف طرحواره سطح NOAHMP جفت شده در مدل WRF با فاکتور ذوب برف واسنجی شده با تصاویر روزانه کسر پوشش برف سنجنده مودیس ماهواره ترا در بارشهای سنگین برف در سالهای 2013 و 2014 ارزیابی شده است. منطقه مورد مطالعه که شامل استانهای غربی (همدان و کردستان) و استانهای شمالی (اردبیل، گیلان و مازندران) است به نواحی جنگلی، مرتع، پست و کمارتفاع و کوهستانی دارای شیب کم و زیاد تقسیم شد. مدل ضعیفترین (بهترین) عملکرد در برآورد کسر پوشش برف (کمینه دمای هوا) را با بیشترین (کمترین) میانگین مربعات خطاهای نرمال شده و انحراف معیار نرمال شده بیشتر از (نزدیک به) یک دارد. مدل عدم قطعیت بالایی در برآورد کسر پوشش برف و ارتفاع برف در نواحی دارای توپوگرافی پیچیده (با ضریب کارایی بسیار کوچک مثبت، 01/0) و نواحی دارای ناهمگنی سطح (نواحی مرتع و جنگلی با ضرایب کارایی منفی و خطاهای بزرگ) دارد. بهترین عملکرد مدل در برآورد کسر پوشش برف و ارتفاع برف در نواحی پست و کم ارتفاع با بالاترین ضرایب کارایی (به ترتیب 71/0 و 40/0) و کوچکترین میانگین مطلق خطا (به ترتیب 8 و cm4/6) است.
طرحواره سطح NOAHMP
کسر پوشش برف
مدل WRF
سنجنده مودیس
2020
02
20
15
25
https://www.agrimet.ir/article_104301_010ec53fa55b20c5d58f71c6e231bf3f.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
پایش خشکسالی هواشناسی با استفاده از شاخص SPI (مطالعه موردی: استان لرستان)
حسن
ترابی پوده
رضا
دهقانی
در مطالعه حاضر از شاخص استاندارد شده بارش (SPI)، به عنوان سنجهای جهت پایش خشکسالی هواشناسی استفاده شد. بزرگی، مساحت تحت پوشش، میزان بارش و فراوانی خشکسالی (در یک دوره آماری 46 ساله) برای 13 ایستگاه بارانسنجی استان لرستان در 5 مقیاس زمانی (3، 6، 12، 24 و 48 ماهه) تعیین گردید. رخدادهای خشکسالی بر اساس منحنیهای تداوم- مساحت- فراوانی (DAF) و شدت- مساحت- فراوانی (SAF) دستهبندی و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که طولانیترین دوره خشکسالی 11 ماهه در طی دوره 12 ماهه در همه ایستگاهها (به جز کهمان) رخ داد و در شدیدترین دوره خشکسالیها به ترتیب در ایستگاههای کشور، دورود و کاکارضا به میزان 4/24، 4/23 و 1/22 میلیمتر کمبود بارندگی اتفاق افتاد. بررسی منحنیهای DAF و SAF نشان داد که بیشترین سطح منطقه دارای کمترین فراوانی نسبی خشکسالی و بزرگی کم با سطح تأثیر 45 درصد است. بررسی دوره بازگشت خشکسالیهای شدید در ایستگاهها نشان داد که خشکسالیهای شدید با دوره بازگشت 500 ماهه (احتمال 2/0 درصد) برای همه مقیاسها اتفاق خواهد افتاد. نتایج این پژوهش میتواند برای پایش خشکسالی در مناطق مختلف استان مورد استفاده قرار گیرد.
منحنی تداوم- مساحت- فراوانی
منحنی بزرگی- مساحت- فراوانی
خشکسالی
لرستان
2020
02
20
26
34
https://www.agrimet.ir/article_104302_5c9c8bd2b2b8c9a62feb88b4079d4d0a.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
برآورد بارندگی در حوضه جازموریان با استفاده از دادههای ماهوارهای و ایستگاههای زمینی
مجتبی
سلیمانی ساردو
مهدی
سلیمانی مطلق
زهره
ابراهیمی خوسفی
در سالیان اخیر، فناوری سنجش از دور به عنوان ابزار مفیدی جهت برآورد میزان پدیده بارش و تغییرات زمانی- مکانی آن مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش جهت برآورد میزان کمی بارندگی در سطح حوضه جازموریان، مقایسهای تطبیقی میان مقادیر مشاهداتی و دادههای بارش TRMM، CHIRPS و PERSIANN-CDR در طی دوره 20 ساله (1998 تا 2017) انجام شده است. با این هدف، ابتدا میانگین بارش 20 ساله در حوضه جازموریان با استفاده از روش تیسن در دوره آماری 1998 تا 2017 محاسبه شد. سپس دادههای بارندگی سه پایگاه TRMM، CHIRPS و PERSIANN-CDR در مقیاس سالانه و در دوره زمانی مشابه در محیط Google Earth Engine مورد پردازش قرار گرفتند. یافتههای این پژوهش نشان داد که میانگین بارندگی 20 ساله حوضه جازموریان بر اساس دادههای ایستگاههای زمینی، به کمک روش تیسن حدود 124 میلیمتر است، در حالی که بر اساس دادههای TRMM، CHIRPS و PERSIANN-CDR به ترتیب حدود 139 ، 5/99 و 154 میلیمتر، تخمین زده شد. همچنین با توجه به الگوی تغییرات مکانی، از غرب به شرق حوضه از میزان بارشها کم میشود، به طوری که کمترین میزان بارندگی در مرکز و نواحی شرقی حوضه ثبت شده است. به طور کلی، تولیدات ماهواره 3B43V7-TRMM به دلیل داشتن همبستگی قویتر (88/0r=) و میزان خطای پایینتر نسبت به دو ماهواره CHIRPS و PERSIANN-CDR، از عملکرد بهتری در برآورد بارشها برخوردار بوده و میتواند به عنوان جایگزین مناسبی در مناطق فاقد داده یا با محدودیت شبکه ایستگاههای هواشناسی استفاده شود.
بارندگی
سنجش از دور
TRMM
جازموریان
2020
02
20
35
43
https://www.agrimet.ir/article_104303_a660114ecf5a710becc9a19695cb5987.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
پهنهبندی مکانی تبخیر از تشت و برخی عوامل اقلیمی مؤثر بر آن با روشهای زمینآماری (مطالعه موردی: استان فارس)
سید علی اکبر
موسوی
مطالعه تغییرات زمانی- مکانی تبخیر از تشت و عوامل اقلیمی مؤثر بر آن در مدیریت منابع آب و برآوردهای تبخیر و تعرق اهمیت دارد. در مطالعه حاضر، این تغییرات با دادههای ایستگاههای منتخب استان فارس با چند روش درونیابی زمینآماری بررسی و دقت روشها با استفاده از شاخصهای آماری (R2، MRE، RMSE، NRMSE، GMER و GSDER) ارزیابی شد. تغییرات مکانی متغیرهای اقلیمی از مدلهای گوسی و کروی با دامنه تأثیر حدود 9 تا 35 کیلومتر تبعیت مینماید. کریجینگ نقطهای معمولی با مدل کروی نیمتغییرنما (با شعاع تأثیر 9/8 تا 35 کیلومتر و نسبت اثر قطعهای 09/0 تا 44/36 درصد و با کلاس تغییرپذیری متوسط تا قوی) برای تخمین تبخیر از تشت (ضریب تعیین 74/0) و عوامل بارشی (ضرایب تعیین 57/0 تا 76/0) و روش وزندهی عکسفاصله با توانهای 2 تا 5 برای تخمین عوامل دمایی (ضرایب تعیین 62/0 تا 87/0) و سرعت باد (ضریب تعیین 73/0) مناسبترین روشها بودند. فاصله مناسب برای ایستگاههای بارانسنجی حدود 35 کیلومتر تعیین شد. بخشهای شمالی به ویژه شمالشرق استان نسبت به بخش جنوبی از تبخیر از تشت (235 میلیمتر) و سرعت باد (>15 متر بر ثانیه) بیشتری برخوردارند. بر این اساس، مدیریت بهینه آب و تجدید نظر در الگوهای کشت در مناطق مرکزی و جنوبی استان پیشنهاد میشود.
بارش
دما
سرعت باد
کریجینگ معمولی
وزندهی عکس فاصله
2020
02
20
44
54
https://www.agrimet.ir/article_104304_544dffd0a8a84752271e50892969e63e.pdf
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2345-3419
1398
7
2
بررسی روند رویدادهای اقلیمی حدی در استان خراسان جنوبی
الهام
عابدینی
محمد
موسوی بایگی
عباس
خاشعی سیوکی
یحیی
سلاح ورزی
در سالهای اخیر توجه به رویدادهای حدی (خشکسالیها، سیلها و امواج شدید گرمایی)، نهتنها به علت پیامدهای آن در بخش کشاورزی بلکه به منزله نشانگرهای تغییر اقلیم، اهمیت زیادی پیدا کرده است. افزایش غلظت گازهای گلخانهای منجر به گرمایش جهانی و در نتیجه، تغییر در الگوی وقوع رویدادهای حدی اقلیمی شده است. در این پژوهش، 28 نمایه معرف وقایع حدی پیشنهادی پروژه مشترک مابین سازمان جهانی هواشناسی، کمیسیون اقلیمشناسی، گروه تغییرپذیری و پیشبینیپذیری اقلیم و برنامه تحقیقات جهانی در زمینه پایش و آشکارسازی تغییر اقلیم ازسریهای زمانی روزانه دما و بارش 12 ایستگاه هواشناسی استان خراسان جنوبی در دوره آماری 2016-1992 محاسبه شدند. سپس، آزمون ناپارامتری من-کندال برای بررسی وجود و یا عدم وجود روند نمایههای حدی به کار رفت. نتایج نشان دادند که روند افزایش نمایههای حدی گرم و کاهش نمایههای حدی سرد در اکثر ایستگاهها مشهود است به طوریکه نمایه تعداد روزهای تابستانی که دمای حداکثر هوا بالاتر از 25 درجه سلسیوس است (SU25)، در کلیه ایستگاهها دارای روند افزایشی و نمایه شبهای سرد (TN10P) در اکثر ایستگاهها دارای روند کاهشی است. همچنین به دلیل پراکندگی زیاد و میزان کم بارش در اغلب ایستگاهها الگوی بارش منطقهای مشخصی قابل ارائه نیست ولی در کلیه ایستگاهها روند کاهش بارش وجود دارد، به طوریکه بارشهای بالاتر از یک میلیمتر در شمال و مرکز استان دارای روند کاهشی معناداری میباشند.
تغییر اقلیم
دما
بارش
خراسان جنوبی
2020
02
20
55
66
https://www.agrimet.ir/article_104305_f7ddd23dbaf925073be55825738a7647.pdf