انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2588-6002
6
1
2018
08
23
برآورد تبخیرتعرق واقعی با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و الگوریتم سبال (مطالعه موردی: دشت ناز- ساری)
1
8
FA
محمود
رائینی سرجاز
6344 6306 0002 0000
استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
raeini@yahoo.com
هدایت
پیری
دانشآموخته کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
hedayatpiri1988@gmail.com
محمدعلی
غلامی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
magholamis@yahoo.com
سحر
خزاعی
دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
s.khazaei88@gmail.com
10.22125/agmj.2018.147414.1033
تعیین تبخیرتعرق که یکی از بخشهای اصلی چرخه هیدرولوژی میباشد. در مواردی همچون برنامهریزی آبیاری، بیلان آب، طراحی و مدیریت سامانههای آبیاری و پیشبینی عملکرد محصول ضروری است. سنجش از دور بر خلاف روشهای رایج نقطهای، تبخیرتعرق را در مقیاسهای مختلف مکانی برآورد میکند. بنابراین هدف از این پژوهش برآورد تبخیرتعرق واقعی در منطقه دشت ناز ساری با استفاده از تصاویر سنجنده OLI و بهکارگیری الگوریتم تراز انرژی سطح خشکی (سبال) است. برای ارزیابی یافتهها، تبخیرتعرق برآورد شده از الگوریتم سبال با روش مرجع پنمن- مانتیث- فائو مقایسه شد. همبستگی نیرومند و معنیداری میان این دو روش (93/0 =R<sup>2</sup>) دیده شد. خطای کم برآورد الگوریتم سبال در مقایسه با روش مرجع (14/1 =RMSE) و کمی تفاضل مطلق بین مدل سبال و روش پنمن- مانتیث- فائو (96/0 =MAE) بیانگر این است که میان دادههای برآوردی از روش الگوریتم سبال و روش پنمن- مانتیث- فائو همخوانی خوبی وجود دارد. از این رو، این پژوهش نشان داد که تصاویر سنجنده OLI و الگوریتم سبال توانایی این را دارند تا مقدار تبخیرتعرق واقعی را در منطقه دشت ناز ساری به خوبی برآورد کند.
الگوریتم سبال,پنمن- مانتیث- فائو,تبخیرتعرق,سنجش از دور- ایران
https://www.agrimet.ir/article_69419.html
https://www.agrimet.ir/article_69419_6e710562a5438154e991972f98fe9d85.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2588-6002
6
1
2018
08
23
کاربرد رهیافت احتمال پذیرش در تعیین تراکم بهینه ایستگاههای بارانسنجی استان خراسان جنوبی
9
18
FA
محسن
پوررضا بیلندی
گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند
mohsen.pourreza@gmail.com
مجتبی
شفیعی
استادیار پژوهش، گروه هیدروانفورماتیک، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق (EWERI)، مشهد، ایران،
moj.shafiei@gmail.com
فاطمه
شهابی فرد
دفتر مطالعات، شرکت آب منطقهای خراسان جنوبی، بیرجند
f.shahabifard@gmail.com
هدی
موسی زاده
دانشجوی دکتری رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی واحد بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد و مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی
hoda.mousazadeh@yahoo.com
10.22125/agmj.2018.141606.1023
تخمین مقدار بارندگی به عنوان یک مؤلفه کلیدی در مطالعات کشاورزی و بیلان آب نیازمند یک شبکه بارانسنجی با تراکم بهینه میباشد. روشهای مختلفی مبتنی بر زمین آمار برای بهینهسازی شبکه ایستگاههای بارانسنجی تاکنون ارائه شدهاند که اکثراً دارای نقاط ضعف میباشند. هدف از این تحقیق کاربست یک روش نوین توسعه یافته بر پایه مفهوم احتمال پذیرش در زمین آمار، جهت طراحی بهینه شبکه بارانسنجی استان خراسان جنوبی با کمترین خطا میباشد. پس از آزمون همگنی شبکه فعلی متشکل از 63 ایستگاه منطقه به روش گشتاورهای خطی، با کمک واریوگرام مناسب ایستگاههای منتخب، احتمال پذیرش در سطح منطقه محاسبه گردید. بر اساس الگوی مکانی تغییرات بارندگی سالانه در منطقه و الگوریتم روش آماری به کار رفته، احتمال پذیرش در نقاط مختلف استان محاسبه و سپس دقت پذیرش در سطوح احتمال مختلف مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، 20 ایستگاه از شبکه موجود تأثیر زیادی در تخمین بارندگی استان نداشته و جا به جایی آنها در حصول به شبکه بهینه، پیشنهاد میشود. همچنین 43 ایستگاه باقیمانده نیز مانند شبکه اولیه (با 63 ایستگاه) میتوانند 36 درصد از مساحت استان را با سطح احتمال پذیرش 80 درصد، پوشش دهند. در انتها مشخص شد با افزودن 27 بارانسنج به مکانهای مشخص شده در شبکه بهینه کارایی پوشش شبکه به حدود دو برابر حالت فعلی یعنی 65 درصد سطح منطقه میرسد.
واریوگرام اقلیمی,واریانس کریجینگ,دقت پذیرش,تراکم,بارانسنج
https://www.agrimet.ir/article_69413.html
https://www.agrimet.ir/article_69413_1f753aa38d785ddda126e4772b34e416.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2588-6002
6
1
2018
08
23
ارزیابی برونداد دمای فصلی مدل های پیش بینی همادی آمریکای شمالی در حوضه های آبریز درجه دو ایران
19
30
FA
حسین
نجفی
دانشآموخته دکتری مهندسی منابع آب، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
علیرضا
مساح بوانی
دانشیار، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
armassah@ut.ac.ir
پرویز
ایران نژاد
دانشیار، موئسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
piran@ut.ac.ir
اندرو
رابرتسون
مدیر ارشد مطالعات اقلیمی، موئسسه پژوهشی بینالمللی برای اقلیم و جامعه، موئسسه زمین، دانشگاه کلمبیا واقع در نیویورک، ایالات متحده آمریکا
10.22125/agmj.2018.113708.
هدف از این پژوهش، ارزیابی برونداد دمای سامانههای پیشبینی فصلی اقلیمی در پهنه کشور ایران است. این تحلیلها بر اساس مدلهای گردش کلی جفتشده جو-اقیانوس انجام شده است که در همادی مدلهای آمریکای شمالی مورد استفاده قرار گرفتهاند. مهارت هر یک از مدلهای آمریکای شمالی با آغازگریهای مختلف و در سه زمان انتظار صفر، یک و دو (ماه) برای سه فصل هدف (اکتبر-دسامبر)، (دسامبر-فوریه) و (فوریه-آوریل) بررسی شده است. بدین منظور از محصول دمای پایگاه CRU (دو متری سطح زمین) در دوره (1982-2010) به عنوان داده مرجع مشاهداتی استفاده شد. معیارهای صحتسنجی قطعی شامل همبستگی پیرسون، میانگین خطا و ریشه مربعات خطا است که برای ارزیابی پیشبینیهای فصلی محاسبه شدهاند. نمره ROC نیز به عنوان یک شاخص طبقهبندی برای کلیه مدلها در شرایط زیر نرمال و بیش از نرمال محاسبه شده است. نتایج نشان میدهد ضریب همبستگی بین سامانههای پیشبینی فصلی و پایگاه CRU در فصل FMA بیشتر از دو فصل DJF و OND است. مهارت مدل CFSv2 در جنوب کشور در OND قابل ملاحظه (همبستگی بالای 9/0 و ROC بیش از 7/0) میباشد. الگوی اریبی بر اساس موقعیت جغرافیایی در فصول هدف تقریباً مشابه است. کمترین تغییرات اریبی از لحاظ مقدار، مربوط به مدل GFDL-FLOR-B01 میباشد. با افزایش زمان انتظار، مهارت سامانههای پیشبینی فصلی در تعدادی از حوضههای آبریز کشور کاهش مییابد. با توجه به اریبی قابلملاحظه تعدادی از مدلهای همادی آمریکای شمالی، میتوان از روشهای پسپردازش مناسب برای حذف اریبی برونداد این مدلها استفاده نمود. همچنین میتوان با توسعه سامانههای همادی چندمدلی در سطح حوضههای آبریز در فصول مهم از منظر بخش کشاورزی و منابع آب بهره گرفت.
پیشبینی فصلی دما,مدل های همادی آمریکای شمالی,حوضه های آبریز درجه 2,مدل های گردش کلی جفتشده-جو-اقیانوس,ایران
https://www.agrimet.ir/article_69417.html
https://www.agrimet.ir/article_69417_7a9ddbceeead91b0185eaec5ab3fe826.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2588-6002
6
1
2018
08
23
تحلیل تطبیقی رفتار شاخصهای خشکسالی هواشناسی SPI و SPEI در ایستگاههای منتخب استان گلستان
31
40
FA
لاله
رضائی قلعه
0000-0001-8057-9793
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
rezaei_l@ymail.com
خلیل
قربانی
0000-0002-1901-4045
علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ghorbani.khalil@yahoo.com
10.22125/agmj.2018.113661.
عموماً شاخصهای پایش خشکسالی مبتنی بر متغیر بارش است و در نظر نگرفتن تأثیر سایر متغیرها- نظیر دما- خطاهایی سامانمند به همراه دارد. بر این اساس، در کنار نمایههای متداولی نظیر SPI، روشهای ترکیبی از جمله نمایه استاندارد شده بارش- تبخیرتعرق (SPEI) ارائه شده است. هدف از مطالعه حاضر، مقایسه تطبیقی دو نمایه SPEI و SPIجهت پایش خشکسالی در استان گلستان میباشد. مقایسات بر اساس میزان همبستگی و همچنین فراوانی طبقات خشکسالی در پنجرههای زمانی 12 ماهه و در فصول مختلف تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر چه اقلیم منطقه مرطوبتر باشد، به دلیل کاهش نقش تبخیرتعرق، همبستگی بین دو نمایه بیشتر میباشد. در خشکسالیهایی با پنجره زمانی کوچکتر نیز قوت این همبستگی، بیشتر است. همچنین، شاخص SPEI نسبت به SPI قادر است تعداد وقایع ترسالی و خشکسالی بیشتری را نشان دهد. همبستگی معنیداری بین دو شاخص با استفاده از آزمون پارامتری پیرسون در سطح اطمینان 95 درصد در ایستگاه رامیان در سری زمانی 3 و 6 ماهه مشاهده شد. تحلیل فراوانی طبقات خشکسالی در مقیاس فصلی هر دو شاخص بیشترین تغییرات را فصل تابستان نشان داد. بیشترین تعداد وقایع خشکسالی شدید و خیلی شدید توسط هر دو شاخص در ایستگاه غفارحاجی و در فصل تابستان مشاهده شد. همچنین، مقایسه نمودارهای سریهای زمانی شاخصهای خشکسالی SPI و SPEI نشان داد که شاخص SPEI دوره طولانیتری از خشکسالی و ترسالی و شاخص SPI وقایع حدی بزرگتری را نسبت به SPEI نشان میدهد.
خشکسالی,سری زمانی,آزمون پارامتری پیرسون,استان گلستان
https://www.agrimet.ir/article_69418.html
https://www.agrimet.ir/article_69418_f4e2bbe100cda91f8c910d33a104a621.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2588-6002
6
1
2018
08
23
ارزیابی عملکرد رهیافتهای برنامهریزی ژنتیک و ماشین بردار پشتیبان در بازسازی دادههای گمشده بارش
41
49
FA
مصطفی
کدخداحسینی
دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
hosseini_mostafa69@yahoo.com
رسول
میرعباسی نجف آبادی
0000-0002-9897-0042
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
mirabbasi_r@yahoo.com
حامد
نوذری
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
علی اصغر
رستمی
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
10.22125/agmj.2018.113742.
فقدان یا گسست در سری زمانی دادههای بارش در بسیاری از ایستگاههای هواشناسی، یکی از محدودیتهای اصلی در مطالعات اقلیمشناسی و منابع آب است. در پژوهش حاضر از دو رهیافت هوشمند برنامهریزی ژنتیک و ماشین بردار پشتیبان به منظور بازسازی دادههای بارش ماهانه چهار ایستگاه بارانسنجی واقع در استان همدان، در دوره آماری 1370 تا 1389 استفاده شد. خلاء آماری ابتدا به کمک اطلاعات یک ایستگاه، سپس دو ایستگاه و در نهایت دادههای سه ایستگاه، بازسازی گردید. نتایج نشان داد که با افزایش حافظه و تعداد ایستگاههای دخیل در مرحله آموزش، عملکرد مدلها بهبود مییابد. همچنین رهیافت ماشین بردار پشتیبان در بازسازی دادههای بارش ماهانه ایستگاه سرابی و مریانج به ترتیب با ریشه میانگین مربعات خطا 9/12 و 4/11 میلیمتر و ضریب همبستگی 93/0 و 95/0 نسبت به روش برنامهریزی ژنتیک با ریشه میانگین مربعات خطای 13 و 2/12 میلیمتر و ضریب همبستگی 93/0 و 95/0 از عملکرد بهتری برخوردار بوده است.
بارش ماهانه,خلاء آماری,روشهای هوشمند,همدان
https://www.agrimet.ir/article_69415.html
https://www.agrimet.ir/article_69415_df8f0ef63e394bfcad64fbce53d3d85d.pdf
انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
هواشناسی کشاورزی
2345-3419
2588-6002
6
1
2018
08
23
مطالعه تطبیقی سه روش طبقه بندی اقلیمی جهت تعیین مناطق مطلوب کشت گندم دیم در استان کرمانشاه
50
61
FA
سعید
بازگیر
استادیار هواشناسی کشاورزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
sbazgeer@ut.ac.ir
حسین
محمدی
دانشگاه تهران
hmmohammadi@ut.ac.ir
عرفان
مؤمن پور
دانشگاه تهران
erfanmomenpur@ut.ac.ir
10.22125/agmj.2018.113744.
هدف از انجام این تحقیق، مقایسه سه روش طبقهبندی اقلیمی کشاورزی فائو، پاپاداکیس و یونسکو جهت تعیین مناطق مناسب کشت گندم دیم در استان کرمانشاه است. به این منظور از دادههای مشاهداتی 5 ایستگاه همدیدی استان استفاده شد. مطابق یافتههای پژوهش، بر اساس هر سه روش منتخب، استان از مطلوبیت کشت دیم گندم برخوردار است، به طوری که بر اساس روش فائو، تمام ایستگاههای مورد مطالعه در از نظر کشت این محصول دارای پتانسیل اقلیمی مناسب بودند. همچنین در روش پاپاداکیس، ایستگاه سرپل ذهاب دارای اقلیم مدیترانهای جنب حارّه و چهار ایستگاه کرمانشاه، روانسر، کنگاور و اسلام آباد غرب دارای اقلیم مدیترانهای برّی هستند که مبین مطلوبیت جهت کشت دیم گندم میباشد. در روش یونسکو نیز تمام ایستگاهها براساس شاخص خشکی و رژیم رطوبتی در گروه اقلیم نیمه خشک قرار گرفتند که از این نظر محدودیت خاصی برای دیمکاری ایجاد نمیکند. در مجموع، نتایج حاصل از هر سه روش مؤید مطلوبیت اقلیمی استان جهت دیمکاری گندم با عملکردی قابل قیاس با متوسط کشور (حدود 1000 کیلوگرم در هکتار). میباشد.
کرمانشاه,گندم,فائو,پاپاداکیس,یونسکو,ایران
https://www.agrimet.ir/article_69416.html
https://www.agrimet.ir/article_69416_5a3f69c4f3e45f5b5da0567cf50fbb42.pdf